Maçka Bölgesi Tarihçesi

Tarihçesi

Maçka, Trabzon-Gümüşhane karayolu üzerinde, 29. km'de konumlanmış, doğal güzellikleri ve tarihi değerleriyle Doğu Karadeniz bölgesinin en önemli turizm merkezlerinden biridir.

Coğrafi konumu nedeniyle Maçka, antik çağdan itibaren tarihi İpek Yolu üzerinde önemli bir uğrak noktası olmuş ve adeta Trabzon’un güney kapısı vazifesi görmüştür. Tarihe Onbinlerin Dönüşü olarak geçen, Ksenophon tarafından kaleme alınan “Anabasis” isimli eserde Ksenophon komutasındaki askerlerin, M.Ö.4. yy. ’da ülkelerine dönmek üzere Trabzon’a ulaşırken, Maçka İskobel yaylasından(Theches Tepesi) denizi gördükleri ve askerlerin sevinç gözyaşları ile buraya yığma taştan bir anıt diktikleri bahse konudur.  Bu anıtın kalıntılarının halen İskobel yaylasında olduğu tarihçiler tarafından belirtilmektedir.

Maçka yaylaları tarih boyunca, otokton halklar, Persler, Romalılar, Bizans, Komnenoslar, Türk Beylikleri ve Osmanlılar tarafından Doğu Anadolu’dan Karadeniz’e ulaşmak için geçiş güzergahı olarak kullanılmıştır. Araştırmalar dağlardan ve yaylalardan pek çok taş döşeli şose yolun geçtiğini ve Maçka’nın bir kavşak konumunda olduğunu ortaya koymaktadır.

Maçka, Persler, Romalılar, Bizans, ve Komnenos Devleti’nin sınırları içinde yer almış ve Fatih Sultan Mehmet’in 1461 yılında Trabzon’u fethetmesi ile birlikte Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Osmanlı idaresi yerleşik Hristiyan ahalinin dini yaşamına müdahale etmemiş, manastırların faaliyetlerini sürdürmelerine müsaade etmiştir. 1916 yılında Rusların Trabzon’u işgali etmesi ile Maçka da Rus hâkimiyetine girmiş ve 15 Şubat 1918 yılında tekrar bağımsızlığına kavuşmuştur.

Maçka sözcüğünün Kafkas dillerinden geldiği, sonradan yerli Hristiyanların ağzında değişik biçimde söylendiği biliniyor. Şehirde çok fazla ceviz ağacı bulunması nedeni ile konar-göçer kabileler halinde buralara gelen Türk boyları şehre Cevizlik adını vermişlerdir.

Nasıl Gidilir?

Dünyanın ve Türkiye’nin  önde gelen güzelliğine sahip Trabzon’a ulaşmak için Türkiye’nin birçok yerinden ulaşım alternatifleri bulunuyor. Eğer Karadeniz Bölgesi’nden gelecek olursanız, tüm şehirlerden Trabzon’a otobüs seferleri düzenlenmiş durumda. Otobüsle fazla uzun sürmeden şehre inebilirsiniz. Ancak Türkiye’nin diğer bölgelerinden geliyorsanız en kısa yol olarak uçağı tercih edebilirsiniz. Tüm şehirlerden Trabzon Uluslarası Havalimanı’na inen birçok uçak seferi bulunuyor.
Trabzon merkezinden güneye giderek Maçka ilçesine ulaşabilirsiniz. Maçka ilçesine geldiğinizde 16 km doğuda Altındere köyü yer almaktadır. Buraya kadar arabanızla çok rahat gelebilirsiniz. Yolların asfaltlı olması, hızlı bir şekilde ulaşımı imkanlı kılıyor. Ancak manastıra tırmanmak için dik ve virajlı yolun zahmetini çekmek durumunda olduğunuzu unutmayın. Eğer özel aracınız yoksa, Maçka ilçesinden manastıra ulaşan yolcu minibüslerini kullanabilirsiniz. Özel aracı olanlar da bu alternatifi değerlendirerek, Sümela Manastırına daha zahmetsiz bir ulaşım gerçekleştirebilirler.

İklimi

Maçka iklim yapısı olarak, yıl boyu süren yağışlar nedeni ile ılıman ve nemlidir. İklimin etkisiyle zengin bitki florasına sahip olmuştur. İlçenin verimli toprak yapısı birçok bitki ve çiçek çeşidini ve yoğun bir ormanlık alanını içinde barındırır. 2000 metre yüksekliğe kadar zengin orman örtüsü, daha yükseklerde ise dağ bitkileriyle kaplıdır. Yaylalarımız doğal güzellikleri, temiz havası ve kaynak suları yönünden eşsizdir.

Bitki Örtüsü

Coğrafi yapısı, tamamen dağlık ve engebelidir. Zigana, Kulin, Kuştul dağları belli başlı dağlarıdır. Çam ormanlarının süslediği vadilerin ortasındaki Değirmendere adı verilen bir dere yatağında kurulmuş olan ilçe merkezi doğal güzellikler bakımından Trabzon'un en güzel yörelerindendir. 2000 metre yüksekliğe kadar zengin orman örtüsü, daha yükseklerde ise otlaklar (yaylalar) ve dağ bitkileriyle kaplıdır. Karadeniz Bölgesi'ni Doğu Anadolu'ya bağlayan ünlü Zigana geçidi Maçka ilçesinin sınırları içinden başlamaktadır. Türkiye'nin en uzun tünellerinden bir olan Zigana Tüneli (1875 m) bu geçitte bulunmaktadır. Ayrıca Galyan deresini Bayburt İline  bağlayan Gümüşki, Maçka ile Akçaabat ilçelerini birbirine bağlayan Haçka ve Maçka yaylalarının, Torul bağlantısını sağlayan Meryemana geçitleri bulunmaktadır. Hamsiköy, Meryemana, Mulaga ve Galyan dereleri, ilçesi Esiroğlu mevkiinde buluşarak Maçka deresi adı altında Karadeniz’e dökülmektedir. Sumela Manastırı, Altındere Milli Parkı, Altındere Milli Parkı  içinde yer alan Meryemana vadisi, Vazelon ve Kuştul Manastırları, 50’nin üzerindeki korunması gereken kültür ve tabiat varlıkları ve 137 yaylası ile bölgede önemli turizm merkezlerinden biri durumundadır. İlçenin arazi yapısı çok engebeli ve erozyona müsait olması nedeniyle eğimi fazla olan alanlar, fındık, karışık meyvelik ve çayırlık alanlar olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Başlıca bitki örtüsünü tarımsal alanlar,  ormanlık alanlar, çalılıklar ve çalı formundaki ağaççıklar, çayır-mera alanları oluşturmaktadır. Ormanlık alanlarda ladin çeşitleri, ibreli ağaçlardan göknar, sarıçam, karaçam, diğer yapraklı çeşitlerden kestane, meşe, kayın, kızılağaç, ıhlamur, ceviz, Trabzon taflanı (Karayemiş), söğüt, ormangülü, şimşir, kızılcık, yaban mersini, yabani elma, yabani kiraz, yabani armut, yabani erik, yabani fındık ve yabani böğürtlenden meydana gelen zengin bir bitki örtüsü çeşitliliği vardır. Tarım alanlarında hakim bitki fındık ve karışık meyveliklerdir.